SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÁC ĐỘNG CỦA MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK ĐỐI TÌNH BẠN Ở LỨA TUỔI TRUNG HỌC PHỔ THÔNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KON TUM

TRƯỜNG THPT TRƯỜNG CHINH

 

 

 

 

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

 

 

CHỦ ĐỀ: TÁC ĐỘNG CỦA MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK ĐỐI TÌNH BẠN Ở LỨA TUỔI TRUNG HỌC PHỔ THÔNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC.

 

 

 

                            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: PHẠM THỊ NGỌC SƯƠNG

                                    TỔ BỘ MÔN: SINH HỌC

                                    ĐƠN VỊ: THPT TRƯỜNG CHINH

 

 

KonTum, tháng 3 năm 2019

 

 

 

 

 

 

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………………………………..3

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI…………………………………………………………………………………..3

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………...3

III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………..3

D. TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU………………………………………………………………………….3

IV. PHẠM VI ÁP DỤNG…………………………………………………………………………………4

V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………………………………………………………...4

NỘI DUNG………………………………………………………………………………………………..5

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN……………………………………………………………………….....5

1. Mạng xã hội Facebook………………………………………………………………………………….5

2. Mạng xã hội Facebook và các mối quan hệ xã hội…..…………………………………………………7

3. Tâm lí lứa tuổi và tình bạn ở lứa tuổi học sinh trung học….……………..…………………………… 9

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG FACEBOOK ĐỐI VỚI TÌNH BẠN CỦA HỌC SINH  TRUNG HỌC HIỆN NAY……………………………………………...12

1. Thực trạng sử dụng mạng Facebook của học sinh trung học nói chung và học sinh trường THPT Trường Chinh nói riêng……..……………………………………………………………………………11

2. Sự ảnh hưởng của mạng Facebook đối với tình bạn…………………………………………………..12

3. Kết quả khảo sát……………………………………………………………………………………….15

4. Những tác động của mạng Facebook đến mối quan hệ tình bạn học sinh THPT…..………………….17

5. Nguyên nhân dẫn đến những tác động tiêu cực của Facebook………………………………..……….22

CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ HIỆU QUẢ ÁP DỤNG……………………………………….24

1. Các nhóm giải pháp nhằm phát huy những tích cực và khắc phục những hạn chế của Facebook đối với tình bạn của học sinh trung học…………………………..……………………………………………….24

2. Đề xuất các nguyên tắc sử dụng Facebook……………..…………………...…………………………25

3. Một số giải pháp cụ thể nhằm hiện thực hóa nhóm giải pháp 1….…………………………………….27

4. Hiệu quả sau khi áp dụng các giải pháp………………………………………………………………..40

5. Một số kiến nghị……………………………………………………………………………………….46

KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………………….48

TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………………………………………...49

 

 

 

 

 

 

 

MỞ ĐẦU

 

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Năm 2004, Mark Zuckerberg - lúc đó đang là một sinh viên của trường đại học Harvard - đã thành lập ra trang mạng xã hội mang tên Facebook, tạo nên một sự thay đổi lớn về mặt công nghệ trên toàn cầu.

            Tại Việt Nam, sau khi du nhập mạng Facebook, đến nay nước ta đang đứng thứ 16 trên thế giới về tỉ lệ gia tăng số người sử dụng Facebook.

            Chúng ta không thể phủ nhận những lợi ích mà mạng Facebook mang lại cho cuộc sống. Tuy nhiên, với cách sử dụng hiện nay của học sinh thì Facebook từ một trang mạng xã hội giúp người và người xích lại gần nhau thì bên cạnh đó nó đã trở thành một công cụ để con người tổn thương lẫn nhau và tổn thương chính bản thân mình.

            Một trong những thay đổi có ảnh hưởng trực tiếp, có ý nghĩa to lớn đối với sự hình thành phát triển nhân cách của học sinh là quan hệ bạn bè ngày càng phức tạp với sự mở rộng phạm vi giao tiếp vượt ra khỏi phạm vi nhà trường, gia đình,… sự mở rộng những hứng thú mới, những quan hệ mới trong cuộc sống. Điều này có ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình hình thành nhân cách, chi phối sự hình thành tình bạn, động cơ và mục đích kết bạn. Do đó, quan hệ bạn bè ở lứa tuổi này, đặc biệt là ở những nhóm không chính thức, ngoài giờ học đối với học sinh Trung học đã và đang phát triển theo những chiều hướng hết sức phức tạp.

            Chính vì vậy, tôi quyết định chọn đề tài: “Tác động của mạng xã hội Facebook đối với tình bạn ở lứa tuổi THPT và định hướng giáo dục”nhằm tìm hiểu thực trạng sử dụng mạng Facebook của các học sinh hiện nay, thấy được sự tác động của trang mạng này đến học sinh Trung học. Trên cơ sở đó, định hướng cách sử dụng mạng Facebook văn minh và định hướng hành vi ứng xử cho các bạn học sinh, hướng đến xây dựng mối quan hệ tình bạn trong sáng, bền chặt và có ý nghĩa.

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

- Tìm hiểu thực trạng sử dụng mạng Facebook của học sinh hiện nay nhằm thấy được sự tác động của Facebook đến học sinh bậcTrung học .

- Khảo sát những biến đổi về hành vi ứng xử trong quan hệ tình bạn từ việc sử dụng mạng xã hội Facebook. Từ đó, đánh giá những nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến những tác động đó.

- Đề ra các giải pháp nhằm sử dụng có hiệu quả và khắc phục những hạn chế thông qua sử dụng mạng Facebook.

- Đề xuất những kiến nghị nhằm tăng cường việc giáo dục đạo đức và kỹ năng sống của các bạn học sinh, tránh xung đột gây ra những hậu quả đáng tiếc.

III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

- Tìm hiểu thực trạng sử dụng mạng Facebook của học sinh hiện nay nhằm thấy được sự tác động của Facebook đến học sinh bậc Trung học.

            - Khảo sát những biến đổi về hành vi ứng xử trong quan hệ tình bạn từ việc sử dụng mạng xã hội Facebook. Từ đó, đánh giá những nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến những tác động đó.

            - Đề ra các giải pháp nhằm sử dụng có hiệu quả và khắc phục những hạn chế thông qua sử dụng mạng Facebook.

            - Đề xuất những kiến nghị nhằm tăng cường việc giáo dục đạo đức và kỹ năng sống của các bạn học sinh, tránh xung đột gây ra những hậu quả đáng tiếc.

IV. PHẠM VI ÁP DỤNG

Có thể áp dụng cho tất cả các trường THCS, THPT để có sự nhận xét, so sánh, đánh giá về những hành vi ứng xử trong mối quan hệ tình bạn do tác động của mạng Facebook ở những địa bàn khác nhau.

V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phương pháp điều tra, phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp, phương pháp so sánh, phỏng vấn và hỏi chuyên gia.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NỘI DUNG

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

 

1. Mạng xã hội Facebook

1.1. Khái niệm về Facebook

            Facebook là một trang mạng xã hội được tạo ra nhằm mục đích giúp người dùng kết nối với gia đình, bạn bè hay đồng nghiệp của họ. Đây được coi là trang mạng xã hội lớn nhất hiện nay.

            Facebook là một “website” truy cập miễn phí, mang đến cho ta nhiều thông tin bổ ích và thú vị. Mạng Facebook là nơi để kết bạn, giao lưu, giải trí và học hỏi thêm nhiều điều bổ ích. Đây là nơi giúp chúng ta trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, hình ảnh, thông tin, kiến thức góp phần tạo ra một thư viện thông tin hữu ích từ sự đóng góp của cộng đồng. Giúp cho mọi người cập nhâp thông tin trong nước và trên thế giới một cách nhanh chóng. Phá vỡ những ngăn cách về địa lí, ngôn ngữ, giới tính lẫn quốc gia, đưa mọi người đến gần nhau hơn. Mối quan hệ của mỗi người trở nên rộng rãi hơn. Bạn có thể có thêm nhiều bạn mới ở khắp mọi nơi trên thế giới.

            Quan trọng hơn, nếu coi mỗi chúng ta là một ngôi nhà, thì mạng Facebook chính là cánh cổng tuyệt vời nhất để cho người khác thấy được đầy đủ thông tin và những điều tốt đẹp mà bạn đã đạt được trong cuộc sống. Đây còn là nơi để bạn cho người khác thấy được cuộc sống thường ngày mà bạn trải qua hay bày tỏ, chia sẻ những tâm tư, trạng thái của mình cho bạn bè thấy được qua các tính năng của mạng Facebook.

            1.2. Vai trò và những ảnh hưởng của mạng xã hội Facebook

1.2.1. Những ảnh hưởng tích cực

- Giới thiệu bản thân mình với mọi người: chúng ta có thể giới thiệu tính cách, sở thích, quan điểm của bản thân trên mạng xã hội và nó có thể giúp chúng ta tìm kiếm những cơ hội phát triển khả năng của bản thân.

- Bày tỏ quan niệm cá nhân: trải qua rất nhiều hoạt động căng thẳng trong cuộc sống, mỗi con người cần bày tỏ và cần nhận được sự sẻ chia để chúng ta cảm thấy thanh thản hơn. Thế nhưng việc chia sẻ vấn đề của mình ngoài đời thực đôi khi trở nên khó khăn với một số người ít nói. Chính vì thế việc viết ra những suy nghĩ của mình qua bàn phím máy tính sẽ giúp chúng ta giải tỏa được phần nào.

 - Tiếp nhận thông tin, học hỏi kiến thức và kỹ năng: việc cập nhật thông tin trong một xã hội hiện đại như hiện nay là điều nên làm và cần phải làm, nó giúp chúng ta dễ dàng tìm hiểu, nắm bắt được nhiều thông tin quan trọng. Học hỏi thêm rất nhiều kiến thức, trau dồi những kĩ năng giúp cho bạn hoàn thiện bản thân mình hơn nữa.

- Mang đến lợi ích về sức khoẻ: giúp cải thiện não bộ và làm chậm quá trình lão hoá, nghiên cứu của giáo sư Gary Small tại trường Đại học California Los Angeles cho thấy càng sử dụng và tìm kiếm nhiều thông tin với internet, não bộ sẽ càng được rèn luyện tốt hơn và các khả năng phán đoán, quyết định cũng sẽ từ đó phát triển thêm. Ông còn đồng thời nhận thấy rằng, việc sử dụng internet nhiều có thể giúp cho não bộ hoạt động tốt hơn, giúp làm giảm quá trình lão hóa và làm cho người lớn tuổi vẫn có suy nghĩ hết sức lạc quan.

- Kết nối bạn bè: chúng ta có thể biết được nhiều thông tin về bạn bè hoặc người thân bằng cách kết bạn trên mạng xã hội. Chúng ta cũng có thể gặp gỡ và giao lưu kết bạn với tất cả mọi người trên thế giới có cùng sở thích hay quan điểm giống mình. Từ đó có thể xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn hoặc hợp tác với nhau về nhiều mặt.

- Kinh doanh: bán và mua hàng online không còn xa lạ với tất cả chúng ta vì thế mạng xã hội là một môi trường kinh doanh vô cùng lí tưởng. Bạn cũng có thể dùng nó để quảng cáo cho những sản phẩm của công ty, giúp cho bạn có thể tìm kiếm được những khách hàng tiềm năng.

Chúng ta không thể phủ nhận những lợi ích mà mạng xã hội đã mang đến cho con người hiện nay như giúp ích cho công việc, cho việc tìm kiếm thông tin, thiết lập các mối quan hệ cá nhân hay giải trí… Tuy nhiên, nó cũng chứa đựng nhiều nguy cơ, rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng xấu tới công việc, mối quan hệ cá nhân và cuộc sống của người sử dụng.

1.2.2. Những ảnh hưởng tiêu cực

- Giảm tương tác giữa mọi người: Bạn quá chú ý đến các thiết bị điện tử và dành ít thời gian, sự quan tâm đối với những người hiện diện trong cuộc sống thực của mình. Điều này làm họ rất bực bội. Cuối cùng những người xung quanh thậm chí sẽ không muốn đi chơi với bạn nữa.

             - Tăng cảm giác muốn gây sự chú ý: Đăng những trạng thái mơ hồ, khó hiểu trên Facebook để thu hút sự chú ý của người khác đang trở thành một thói quen gây khó chịu của những người sử dụng mạng xã hội. Cuộc chiến cạnh tranh lượt like và thông báo sẽ không có hồi kết.

- Xao nhãng những mục tiêu của cuộc sống: Thật dễ dàng để có thể tóm tắt những gì đang xảy ra trên mạng xã hội, mọi người sẽ dần xao nhãng những mục tiêu thực của cuộc sống. Thay vì cố gắng để hiện thực hóa ước mơ bằng cách trở thành một người thực sự tài năng, giỏi giang thì giới trẻ có xu hướng phấn đấu trở thành ngôi sao trên Internet.  

- Có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm: Theo các nghiên cứu gần đây, những người thường xuyên sử dụng mạng xã hội thường có cảm xúc tiêu cực nhiều hơn, bao gồm cả trầm cảm. Sử dụng mạng xã hội đặc biệt có hại với những người tiền sử mắc bệnh trầm cảm. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy buồn bã, bi quan, nên ngừng sử dụng mạng xã hội một thời gian.

 - Mất ngủ: Ánh sáng phát ra từ màn hình điện tử làm ảnh hưởng đến tâm trí và khiến bạn mất ngủ. Ngủ đủ giấc mỗi đêm ngày càng trở nên khó khăn. Cách tốt nhất là không để điện thoại ở gần khi bạn đi ngủ.

- Sử dụng mạng xã hội ảnh hưởng đến quá trình sáng tạo: Lướt các trang mạng xã hội sẽ làm tê liệt tâm trí của con người, tương tự như xem truyền hình một cách vô thức. Nếu bạn đã lên kế hoạch làm việc hôm nay thì hãy tắt những ứng dụng mạng xã hội.

 - Khó bảo vệ các thông tin cá nhân: Các trang mạng xã hội vẫn đang âm thầm lưu lại (và bán) thông tin cá nhân của bạn. Cả cơ quan tình báo Mỹ cũng đang dính vào vụ lùm xùm liên quan đến việc cho phép chính phủ truy cập vào những dữ liệu cá nhân bao gồm email, các cuộc gọi Skype… Điều này rõ ràng cho thấy rằng sự bảo mật và riêng tư trên Internet đang bị xâm hại. 

1.2.3. Một số hệ lụy xấu từ mạng xã hội cho tuổi THPT khi không được sự định hướng từ gia đình và nhà trường:

Đối với giới trẻ nối chung và học sinh nói riêng, việc sử dụng mạng xã hội là điều hết sức phổ biến, gần như là một thói quen. Chúng ta cũng khó có thể cấm đoán học sinh được, mà thay vì đó gia đình và nhà trường cần có sự định hướng, kiểm soát và giúp đ các bạn để có thể sử dụng mạng xã hội phục vụ công việc học tập, hình thành thế giới quan tốt đẹp cho học sinh. Bởi lẽ chúng ta thấy rằng, những thông tin được báo chí đăng hay được truyền tải từ mạng xã hội đã được lan tỏa rộng rãi và được dư luận hết sức quan tâm, mặc dù người đọc hay chia sẻ thông tin đó trên mạng xã hội, đều chưa biết thực hư sự chính xác của thông tin đó ra sao. Xét về góc độ này, chúng ta có thể thấy được mặt trái của mạng xã hội, mọi người đều có thể đọc và chia sẻ những thông tin mà không hiểu rõ về vấn đề, chính điều này đã vô tình gây ra những rắc rối, những ảnh hưởng xấu tới cuộc sống cá nhân của những người trong cuộc.

Một số hệ lụy của mạng xã hội đối với học sinh là:

- Sử dụng mạng xã hội quá nhiều sao nhãng thời gian học tập.

- Lãng phí thời gian khi lên mạng chỉ chát chít, tán gẫu, bình luận lung tung trêu chọc nhau, thậm chí bới móc, xỉa xói và nói xấu người khác.

- Không biết tận dụng và phát huy mạng xã hội để chia sẻ thông tin hữu ích, truy cập thông tin phục vụ học tập, trao đổi bài và nâng cao kiến thức ngoài giờ lên lớp.

- Không biết tìm kiếm và xem các video, hình ảnh liên quan đến học tập, mở rộng hiểu biết về thế giới quan,…

- Chìm đắm trong thế giới ảo, dần mất đi sự tự tin, năng động vốn có của giới trẻ, suy thoái đạo đức tinh thần khi thường xuyên xem các tin tức và hình ảnh xấu liên quan đến bạo lực, …

2. Mạng Facebook và các mối quan hệ xã hội

Chúng ta thường tự bảo rằng lên mạng là cách để kết nối với mọi người, nhưng thật ra mạng xã hội cũng tiêu hao thời gian, năng lượng mà ta có thể dành để giao tiếp xã hội.

Dù “chat” trên mạng và trò chuyện trực tiếp có khác nhau nhưng quỹ thời gian và nguồn năng lượng của chúng ta là hạn chế. Nếu bạn dành một giờ đồng hồ để tương tác với “người không thân” thì cũng có nghĩa là bạn mất đi một giờ có thể dành cho người thân.

 

Hơn nữa, thời gian mà bạn đầu tư vào mối quan hệ sẽ quyết định sức mạnh, sự bền chặt của quan hệ đó. Theo tiến sĩ Dunbar, với năm người bạn thân nhất, chúng ta cần giao tiếp với họ ít nhất một lần mỗi tuần; đối với 15 người bạn thân kế tiếp thì cần ít nhất một lần mỗi tháng; và ít nhất mỗi năm một lần đối với những người “chỉ là bạn”.

Vậy điều gì xảy ra nếu chúng ta có nhiều hơn 150 người, thậm chí hàng ngàn người “bạn” trên mạng? “Đó là một con số vô nghĩa. Chúng ta đang tự lừa dối chính mình,” tiến sĩ Dunbar giải thích.

Mạng xã hội là cách hiệu quả để duy trì tình bạn cũ cũng như giúp chúng ta kết nối với những sự kiện quan trọng của bạn bè, người thân ở xa. Thế nhưng, cùng với niềm vui đó, trang của bạn cũng thường đầy những dòng tít và bình luận từ những người không thân hoặc xa lạ.

Tương tác quá nhiều với người không quen trên mạng xã hội có thể làm chúng ta mất nhiều sức lực. “Mọi người có thể cảm thấy bị thôi thúc và không ngần ngại thể hiện sự xúc phạm (ném đá) trên mạng xã hội bởi vì họ nhận được phản hồi tích cực khi hành xử như vậy”, nhà khoa học thần kinh M.J. Crockett nói.

Nhấn nút “like” hay viết “comment” là một cách để bày tỏ quan điểm nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến quan hệ ngoài đời thật. Ngay cả khi bạn không “unfriend” ai đó sau một cuộc tranh cãi thì hình tượng của họ trong bạn cũng đã khác đi.

“Các mạng xã hội thường tự quảng bá rằng họ có thể giúp tăng cường sự kết nối, nhưng nhiều cuộc nghiên cứu cho thấy những người dành nhiều thời gian lên mạng thật ra còn cô độc hơn”, tiến sĩ Jean Twenge – tác giả quyển “iGen” nói về thế hệ siêu kết nối ngày nay.

Dành quá nhiều thời gian trên mạng cũng có thể gây ảnh hưởng tương tự với người lớn, thậm chí là với người già. Hội chứng “sợ bị bỏ rơi” (Fear of Missing Out) khiến họ rơi vào vòng lẩn quẩn của sự so sánh và thụ động. Nguy hiểm hơn, nó có thể làm mọi người chỉ dành thời gian “nuôi” các mối quan hệ trên mạng. Thay gì dành thời gian cho bạn bè, cho người thân trong gia đình, họ bận xem những câu chuyện trên Facebook – chuyện của những người “được gọi là bạn” và gia đình của họ.

Nếu chúng ta không thể giao tiếp thường xuyên thì chất lượng của tình bạn sẽ nhanh chóng giảm

sút. “Trong vòng vài tháng mà bạn không gặp người nào đó thì mức độ thân thiết có thể giảm đi một bậc”, tiến sĩ Duncar nói.

Sau hết, mạng xã hội không phải là đơn thuốc để chống nhàm chán, lo âu và cô độc mà những người chúng ta yêu mến mới đóng vai trò quan trọng. Nhiều cuộc nghiên cứu cho thấy tình bạn tốt rất có ý nghĩa với sức khỏe và sự an vui của chúng ta. Vì vậy, đừng để cho những người bạn đích thực phải ở quá xa. Dù cho ai đó tỏ ra rất cảm thông với bạn trên Facebook hoặc Skype thì một bờ vai dành cho bạn những lúc khó khăn vẫn tuyệt vời hơn rất nhiều.

 3. Tâm lý lứa tuổi và tình bạn ở lứa tuổi học sinh Trung học

   3.1. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi

 Tuổi thanh, thiếu niên là giai đoạn phát triển của trẻ từ 14 - 18 tuổi, học sinh được vào học ở trường trung học cơ sở, THPT. Lứa tuổi này có một vị trí đặc biệt và tầm quan trọng trong thời kỳ phát triển của con người, vì nó là thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành và được phản ánh bằng những tên gọi khác nhau như: “thời kỳ quá độ“, “tuổi khó bảo“, “tuổi bất trị”, “tuổi mới lớn”, “tuổi hồng”, “tuổi THPT” ...

            Đây là thời kỳ quá độ từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành, thời kỳ các bạn đang ở “ngã ba đường” của sự phát triển. Trong đó có rất nhiều khả năng, nhiều phương án, nhiều con đường để mỗi em trở thành một cá nhân. Đặc điểm nổi bật ở lứa tuổi này là dễ xúc động, vui buồn chuyển hóa dễ dàng, tình cảm còn mang tính chất bồng bột, hăng say. Các bạn dễ có phản ứng mãnh liệt trước sự đánh giá, nhất là sự đánh giá thiếu công bằng của người lớn. Tâm trạng của các bạn thay đổi nhanh chóng, thất thường, có lúc đang vui nhưng chỉ là một cớ gì đó lại sinh ra buồn hoặc đang lúc bực mình nhưng gặp điều gì thích thú lại tươi cười ngay.

            Do đó, nếu sự phát triển được định hướng đúng, được tạo thuận lợi thì các bạn sẽ trở thành công dân tốt. Ngược lại, nếu không được định hướng đúng, bị tác động bởi yếu tố tiêu cực thì sẽ xuất hiện hàng loạt các nguy cơ dẫn đến các bạn phát triển lệch lạc về nhận thức, hành vi và nhân cách.

3.2. Đặc điểm của tình bạn

            Theo Wikipedia “Tình bạn là tình cảm của một người biết quan tâm, giúp đỡ, đồng cảm, một người mình có thể tin tưởng để chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn”. Một người bạn luôn ở cạnh, động viên và nhắc nhở, giúp đỡ những lúc mình sai (nhưng không phải có quan hệ máu mủ).

            Ngoài ra còn có định nghĩa khác: Tình bạn là một phạm trù xã hội dùng để chỉ quan hệ giữa người với người có những nét giống nhau về tâm tư, tình cảm, quan điểm hay hoàn cảnh,... Họ có thể chia sẻ, đồng cảm, an ủi và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.

            Ở lứa tuổi Trung học, tình bạn có vai trò vô cùng quan trọng:

- Giúp đỡ nhau trong học tập, trong các hoạt động ở trường, lớp.

            - Chia sẻ với nhau những niềm vui, nỗi buồn, những tâm tư tình cảm, những bí mật riêng tư.

            - Cùng nhau cố gắng, tiến bộ, đạt được mục tiêu đặt ra trong học tập và cuộc sống.

            - Động viên, an ủi, bảo vệ nhau mỗi khi gặp khó khăn, hoạn nạn.

            - Gắn bó, có trách nhiệm với nhau, đồng cảm sâu sắc với nhau.

            - Tôn trọng lẫn nhau, chân thành, thẳng thắn, tin cậy lẫn nhau.

            - Học hỏi nhau những điều hay lẽ phải để hoàn thiện bản thân.

            - Thẳng thắn đấu tranh, phê bình, giúp bạn nhìn ra khuyết điểm để sửa sai.

Tình bạn là một trải nghiệm lí thú của cuộc đời mỗi người. Tình bạn giúp chúng ta hoàn thiện nhân cách của mình. Chính nhờ tình bạn mà ta trưởng thành hơn, giàu nghị lực hơn trong cuộc sống. Không những thế, tình bạn giúp cuộc sống trở nên vô cùng ý nghĩa, đúng như Democrite đã nói: “Ai không có một người bạn chân chính thì người đó không xứng đáng được sống.”

Ông cha ta có câu:

“Bạn bè là nghĩa tương thân

Khó khăn hoạn nạn, ân cần có nhau”

Con nguời không ai có thể sống thiếu bạn. Tình bạn là một trong những tình cảm cao đẹp và trong sáng nhất. Như nhà văn Thomas Hughs từng nói: “Phước thay người nào đó có tài kết bạn, vì đó là một trong những quà tặng quý nhất của Thượng Đế.” Quả thật như thế, tình bạn có một sức ảnh hưởng vô cùng to lớn đến cuộc sống của mỗi chúng ta.

          3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành mối quan hệ tình bạn của học sinh Trung học

            Sự giao tiếp ở lứa tuổi học sinh Trung học là một hoạt động đặc biệt, mà đối tượng của hoạt động này là người khác - người bạn. Nội dung của hoạt động là sự xây dựng những quan hệ qua lại và những hành động trong quan hệ đó. Nhờ hoạt động giao tiếp mà các bạn nhận thức được người khác và bản thân mình. Trên cơ sở đó, các mối quan hệ của các bạn được mở rộng và tình cảm bạn bè của những người đồng lứa, đồng môn, khác giới tính được hình thành.

            Hoàn cảnh xã hội cũng ảnh hưởng đến sự phát triển tình cảm của học sinh. Tình cảm bạn bè, tình tập thể ở lứa tuổi này cũng được phát triển mạnh. Tình bạn của học sinh được hình thành trên cơ sở cùng học tập, cùng sinh hoạt, cùng có hứng thú, sở thích như nhau. Học sinh đối với nhau chân thành, cởi mở, sẵn sàng giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn. Học sinh tin tưởng nhau, kể cho nhau nghe những câu chuyện thầm kín của mình, sống không thể xa bạn, thiếu bạn. Vì thế khi bị bạn phê bình, học sinh cảm thấy khổ tâm, buồn phiền, đặc biệt những em bị bạn bè không chơi, tẩy chay thì đó là một đòn tâm lý rất nặng, là một hình phạt rất nặng nề với các em.

            3.4. Làm thế nào để có tình bạn đẹp

 

 

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA FACEBOOK ĐỐI VỚI TÌNH BẠN CỦA HỌC SINH  TRUNG HỌC HIỆN NAY

 

          1. Thực trạng sử dụng mạng Facebook của học sinh trung học nói chung và học sinh trường THPT Trường Chinh nói riêng

Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin trong khoảng một thập niên trở lại đây, thế giới đã chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ trong cách sống, cách làm việc, giải trí của giới trẻ. Đó là trào lưu sử dụng mạng xã hội, phổ biến nhất hiện nay là Facebook. Có thể nói rằng, giới trẻ ngày nay “ăn Facebook, chơi Facebook, ngủ Facebook” và đáng báo động là thực trạng “sống - hướng tới tương lai qua Facebook”
Facebook - một dịch vụ mạng xã hội truy cập miễn phí do Mark Zuckerberg sáng lập. Mục đích của mạng xã hội này là để người dùng có thể tham gia mạng lưới được tổ chức theo thành phố, nơi làm việc, trường học và khu vực để liên kết và giao tiếp với người khác. Mọi người cũng có thể kết bạn và gửi tin nhắn cho họ cũng như người dùng có thể cập nhật trang hồ sơ cá nhân của mình để thông báo cho bạn bè. Một đặc tính nổi bật nữa của Facebook chính là mọi người có thể cập nhật trạng thái và bộc lộ suy nghĩ của mình. Chính những đặc điểm trên nên Facebook trở thành mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay. 
Theo thống kê của trang web wearesocial.net vào năm 2012 như sau:

- Số lượng người sử dụng Facebook tại Việt Nam là: 8.5 triệu người, tăng gấp 3 lần so với năm 2009.
- Trung bình cứ 3 giây có một người dân Việt Nam đăng ký tài khoản Facebook.

- Cũng theo trang này, độ tuổi sử dụng mạng xã hội Facebook chủ yếu là từ 13 đến 24, chiếm 71%.

Ở trường THPT Trường Chinh, hầu hết học sinh đều sử dụng Facebook, sử dụng bất cứ thời gian nào có thể và bất kỳ nơi đâu. Có thể là lén lút sau mỗi tiết học, ỏ góc học tập, trong quán Internet hoặc ngay giờ ăn cơm…

Hình 1. Một số thực trạng chung minh họa cho tình trạng sử dụng Facebook hiện nay.

2. Sự ảnh hưởng của mạng xã hội faceboook đối với tình bạn

Khảo sát điều tra 400 học sinh khối 10, 11, 12 của trường THPT Trường Chinh.

PHIẾU KHẢO SÁT LẦN 1

- Mục tiêu: Khảo sát những biến đổi về hành vi ứng xử trong mối quan hệ bạn bè do tác động của Facebook.

- Nội dụng khảo sát

1. Em có sử dụng Facebook không?

□ Có       □ Không

2. Theo em, thế nào là tình bạn tốt?

□ Giúp nhau học tập                                     □ Hiểu nhau, quý mến nhau.

□ Chia sẻ niềm vui, nỗi buồn.                      □ Thường hay like, comment khen trên face.

3. Em có bao nhiêu người bạn trên Facebook?

□ Dưới 100               □ Từ 200 – 300           □ Từ 300 – 500                                   □ Trên 500

4. Trong tất cả những người bạn trên Facebook, em đã gặp mặt, nói chuyện và biết thông tin về bạn đó khoảng bao nhiêu bạn?

□ Dưới 50               □ Từ 50 – 100               □ Từ 100 – 300                                   □ Trên 300

5. Nội dung các em thường trao đổi với nhau trên Facebook là gì?

□ Trao đổi với nhau về vấn đề bài học

□ Trò chuyện về cuộc sống, thần tượng

□ Bàn luận về một ai đó

6. Em dành bao nhiêu thời gian để trò chuyện với bạn bè trên Facebook trong một ngày?

□ 30 phút                      □ 2 tiếng                              □ 1 tiếng                                        □ 3 tiếng

7. Từ khi sử dụng Facebook các mối quan hệ của bạn trong cuộc sống của em có thay đổi gì không?

□ Có       □ Không

8. Khi có mâu thuẫn với bạn, em thường giải quyết bằng cách nào?

□ Trò chuyện trực tiếp                    □ Tẩy chay trên Facebook

□ Nhắn tin qua Facebook                 □ Nói xấu bạn với mọi người

□ Đăng status trên newfeed             □ Nhờ người lớn giải quyết

9. Khi quý mến 1 người nào đó em thường làm gì trên Facebook?

□ Nhắn tin tỏ tình

□ Đăng status tâm trạng

□ Nhờ bạn bè kết nối

□ Thường xuyên like và comment

10. Khi bị 1 nhóm bạn “tẩy chay”, em sẽ làm gì?

□ Nhắn tin hỏi lí do

□ Chia bè phái, lập 1 nhóm khác “tẩy chay” lại

□ Nói xấu trên “newfeed”

□ Nhờ bạn khác “xử lí”

□ Mặc kệ, dần dần các bạn sẽ hiểu

11. Facebook có làm cuộc sống của em thay đổi hoặc ảnh hưởng gì hay không?

□ Có                                  □ Không

12. Theo em, hiện nay những thông tin thu được từ Facebook ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đến hành vi ứng xử của em?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

13. Em có sử dụng kết bạn với thầy cô, cha mẹ mình trên Facebook không?

□ Có                                  □ Không

14. Em có thích việc sử dụng Facebook trong tầm kiểm soát của cha mẹ hay không?

□ Không, như vậy sẽ rất áp lực                                                          □ Mình nghĩ như vậy cũng tốt

15. Bố mẹ có quản lý việc em sử dụng Facebook hay không?

□ Có                                  □ Không

16. Các tệ nạn xã hội mà em đã từng thấy (từng gặp) trên Facebook  là gì? Em đã làm cách nào để không sa ngã vào các tệ nạn ấy?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

17. Theo em, sử dụng Facebook như thế nào mới gọi là “văn minh” trong ứng xử? Em đã được ba mẹ, thầy cô hướng dẫn hay chưa?

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

18. Thiết bị mà em sử dụng khi truy cập vào Facebook đó là:

□ Máy tính bàn                           □ Điện thoại di động

□ Máy tính bảng                         □ Sử sụng nhiều thiết bị  khác nhau

□ Laptop                                    □ Thiết bị khác

19. Địa điểm sử dụng Facebook của các em học sinh:

STT	Địa điểm	Số lần/ Tuần
1	Ở nhà
2	Ngoài tiệm internet
3	Ở trường
4	Khi di chuyển đây đó
5	Nơi công cộng
6	Bất cứ nơi nào

20. Theo em, cuộc sống sẽ như thế nào nếu Facebook ngừng hoạt động?

………………………………………………………………………………………………………………

 3. Kết quả khảo sát:

            Trong tổng số 400 học sinh được khảo sát ở trường, số học sinh sử dụng mạng Facebook có 370/400 chiếm tỉ lệ rất cao 92,5%. Sử dụng thường xuyên là 305/400 em học sinh chiếm tỷ lệ 76%. Điều này cho thấy Facebook ngày càng trở thành một kênh giải trí quen thuộc của giới trẻ. Học sinh thường sử dụng Facebook từ 2 - 3 giờ trong một ngày và sử dụng bất cứ khi nào có thể. Cụ thể, có đến 201 bạn học sinh truy cập trung bình là 2 tiếng/ngày (tỷ lệ 50%), tiếp đến là 128bạn học sinh truy cập 3 tiếng/ngày chiếm tỷ lệ 32%. Đây là một con số đáng báo động vì điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập, sức khỏe và các hoạt động khác. Nếu trung bình sử dụng một ngày 3 tiếng thì rõ ràng có sự mất cân đối giữa các hoạt động, đây cũng là một dấu hiệu ban đầu về nguy cơ “nghiện” Facebook của các bạn học sinh. Điều này được minh họa bằng các biểu đồ như sau:

Biểu đồ thể hiện tỷ lệ sử dụng Facebook của học sinh

Biểu đồ thể hiện tỷ lệ sử dụng Facebook trong một ngày của học sinh

            Với tỷ lệ số học sinh sử dụng theo nghiên cứu này, thì hành vi “nghiện” Facebook cần phải được quan tâm. Đây là cơ sở quan trọng để phòng ngừa và ngăn chặn kịp thời các biểu hiện của hành vi “nghiện” Facebook với những hệ lụy của nó trong tương lai.

Địa điểm sử dụng Facebook của các bạn học sinh

STT	Nội dung	Tần số	Tỉ lệ (%)
1	Ở nhà	196	49
2	Ngoài tiệm internet	64	16
3	Ở trường	8	2
4	Khi di chuyển đây đó	14	3,5
5	Nơi công cộng	10	2,5
6	Bất cứ nơi nào	108	27
Tổng		400	100

            Bảng 4 cho thấy địa điểm sử dụng Facebook học sinh chủ yếu là ở nhà chiếm xấp xỉ 50%, gần bằng 1/2 mẫu khảo sát. Điều này cho thấy nhà là nơi thuận tiện nhất để học sinh sử dụng Facebook. Sử dụng mạng Facebook ở bất cứ nơi nào chiếm 27%, xấp xỉ 1/3 mẫu khách thể. Có thể thấy, ngày nay do sự phát triển và bùng nổ về công nghệ thông tin, mạng lưới Internet đã trở thành một phần không thể thiếu cho công việc và giải trí của con người. Thông qua máy tính, laptop, điện thoại, Ipad có kết nối Internet, học sinh có thể truy cập Facebook bất cứ lúc nào, dù đang ở nhà, ở trường, nơi công cộng hoặc ngay cả khi đang di chuyển. Tuy nhiên, tôi chú ý đến tỉ lệ sử dụng Facebook trong lúc di chuyển của các bạn (3,5%) bởi nó có thể ảnh hưởng đến sự an toàn trong quá trình sử dụng Facebook. Đặc biệt, với 196 em sử dụng chủ yếu ở nhà cho thấy việc giáo dục của cha mẹ đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến mức độ sử dụng mạng Facebook và sự phát triển nhân cách của học sinh.

   Vấn đề các bạn học sinh coi mạng Facebook là một hình thức giải trí hàng đầu đã rõ. Nhưng, điều đáng nói ở đây là: mục đích sử dụng mạng Facebook của học sinh là gì? Điều này được thể hiện thông qua cuộc điều tra sau đây:

Biểu đồ thể hiện các mục đích sử dụng Facebook của học sinh

Trong cuộc điều tra các bạn trường THPT nói trên, có đến 184 bạn (tỷ lệ 46%) nói rằng mục đích sử dụng mạng Facebook là để bàn luận về một ai đó. Chủ đề trò chuyện về cuộc sống xung quanh, về thần tượng cũng chiếm tỷ lệ khá cao 37% - với 148 em. Trong khi chỉ có 68 bạn (tỷ lệ 17%) nói rằng mục đích là để trao đổi việc học tập. Chứng tỏ mạng Facebook là nơi để học sinh giải trí sau những giờ học căng thẳng, đây cũng là một kênh thông tin giúp các bạn mở rộng thêm kiến thức. Tuy nhiên, với kết quả khảo sát như trên đã cho chúng ta có được cách nhìn nhận về mặt trái của việc sử dụng trang mạng xã hội này - đây cũng là nơi những mâu thuẫn, xung đột trong các mối quan hệ bạn bè nảy sinh khi mà chủ đề trong các lần nói chuyện của các bạn là những lời bàn luận về một ai đó.

4.. Những tác động của mạng Facebook đến mối quan hệ tình bạn học sinh bậc Trung học phổ thông.

4.1. Tác động tích cực

            - Lưu giữ những khoảnh khắc đẹp của tuổi học trò.  

            - Biết tôn trọng tình bạn.

            - Biết cách chia sẻ, cảm thông, cởi mở hơn trong tình bạn.

            - Biết tôn trọng bản thân, giúp học sinh trưởng thành hơn và có nhận thức đúng đắn hơn về tình bạn.

            - Biết tự hoàn thiện nhân cách thông qua các kỹ năng giao tiếp, ứng xử. Từ đó, học sinh sẽ linh hoạt giải quyết các vấn đề nảy sinh trong thực tiễn cuộc sống. Một số hình ảnh mà em đã chụp được sẽ lý giải cho những vấn đề nêu trên.

Hình 2. Các em lưu giữ những hình ảnh đẹp của năm cuối cấp

 

Hình 3. Các em chia sẻ cảm xúc trong ngày thi cử và chia sẻ thông tin điểm thi THPT Quốc gia

 

Hình 4. Các hoạt động ngoại khóa được chia sẻ trên Facebook có tác dụng

giáo dục kỹ năng sống, giáo dục tình yêu thương, đoàn kết giúp đỡ bạn bè

4.2. Tác động tiêu cực

            - Bạn bè khi xảy ra xích mích, bất đồng, thì sử dụng mạng Facebook như một công cụ để làm cho mối quan hệ càng thêm xấu đi.

            - Đăng “status” hoặc lập các “Group”, nói xấu nhau, tẩy chay nhau hay thậm chí là bạo lực học đường đã xảy ra ngày càng nhiều.

            - Dần dần thay đổi về tính cách, suy nghĩ tiêu cực hơn, dùng những lời lẽ thiếu văn minh, sa ngã vào các tệ nạn xã hội.

- Chuyển hóa những mối quan hệ bạn bè thực thành các mối quan hệ ảo dẫn đến dễ bị lừa gạt, bị lợi dụng bởi kẻ xấu.

- Ít chia sẽ, trao đổi với bạn bè thực lâu dần dễ dẫn đến vô cảm, trầm cảm với các mối quan hệ bạn bè thực.

Để chứng minh cho những đánh giá về tác động tiêu cực của Facebook, chúng tôi đã thực hiện một cuộc điều tra, kết quả nhận được như sau:

Hình 5. “Status tâm trạng” của các bạn học sinh

            Việc đăng những “status tâm trạng” trên “newfeed” là một trong những nguyên nhân của những mâu thuẫn, những xung đột trong các mối quan hệ bạn bè nảy sinh.

Hình 6. Ngôn ngữ của các em học sinh khi xảy ra mâu thuẫn

            Đây là những hình ảnh mà em đã có dịp chụp lại được thông qua một cuộc cãi vã của 2 bạn nữ trong lớp em. Những khuôn mặt ngây thơ, vô tư lại thốt lên những lời lẽ thiếu văn hóa quá sức tưởng tượng của người lớn. Thật đáng buồn thay, bố mẹ, thầy cô không biết đến những hành động này! Trường học là nơi để ươm mầm trí tuệ, là nơi mà những lời hay ý đẹp được các thầy cô truyền dạy cho học sinh. Nhưng những hình ảnh đó đã phản ánh mặt trái mà tính năng “messenger” của mạng Facebook đã đem lại cho con người đặc biệt đối với lứa tuổi THPT.

            Không chỉ dừng lại ở đó, chính từ những cuộc cãi vã này dẫn đến những mâu thuẫn, những vụ bạo lực học đường, đăng công khai trên “newfeed” những hình ảnh, clip xúc phạm danh dự, nhân phẩm bạn bè.

Hình 7. Những hình ảnh, clip đăng tải các vụ bạo lực học đường

Theo kết quả  điều tra cho thấy, đa số các bạn giải quyết những mâu thuẫn bằng những biện pháp tiêu cực, trong khi đó việc nhờ người lớn giải quyết chỉ chiếm một tỷ lệ khá thấp. Điều này lý giải vì sao càng ngày càng có nhiều “vấn nạn học đường” như tẩy chay bạn, đánh nhau, chia bè phái thậm chí đau lòng hơn là những vụ học sinh vì quá lo sợ hay mặc cảm mà dẫn đến tự tử để lại nỗi đau cho gia đình, niềm tiếc thương cho thầy cô và bạn bè.

Biểu đồ thể hiện cách xử lý của học sinh khi xảy ra mâu thuẫn với bạn bè

5. Nguyên nhân dẫn đến những tác động tiêu cực của Facebook

5.1. Nguyên nhân chủ quan

5.1.1. Thứ nhất, về phía học sinh

            - Học sinh trong độ tuổi từ 14 đến 18 tuổi đang trong quá trình thay đổi về tâm sinh lí. Đây là khoảng thời gian cái “em” phát triển và mỗi người đều muốn khẳng định nó, khẳng định rằng mình có những suy nghĩ và cách làm riêng, khẳng định mình có quyền “tự do, bình đẳng” và mình có thể làm những điều mình thích, muốn thử làm tất cả mọi thứ vì sự tò mò hay sự ham thích bất chợt.

            - Đây cũng là khoảng thời gian mà con người có những thay đổi về mặt tình cảm, có những tò mò muốn tìm hiểu nhiều hơn đặc biệt là giữa bản thân với người khác giới.

            - Chỉ vì muốn chứng tỏ mình là người quan trọng, được nhiều người biết đến mà các bạn bỏ đi những quy tắc riêng của bản thân, không quan tâm những riêng tư trong cuộc sống hằng ngày của mình và sẵn sàng kết bạn với hàng ngàn người trên Facebook. Hơn 50% học sinh có tài khoản trên Facebook đều kết bạn với hơn 500 người trở lên. Xin hỏi rằng với độ tuổi như vậy thì việc có đến hơn 500 người bạn là chính xác hay không?

            Vậy nên mới có hiện tượng nhiều thanh thiếu niên trên Facebook sống chết vì những lượt “like”, lượt người theo dõi. Tính mạng, nhân phẩm, đạo đức của chính mình cũng không quan trọng bằng việc nhận được nhiều “like”, nhiều “comment” hay nhiều lượt “share”. Từ trong tiềm thức đã có những cảm xúc đi vượt qua giới hạn kiểm soát của bản thân như khi được người khác khen thì cảm thấy mình rất ưu tú, rất hơn người, nhưng khi bị chê, bị góp ý kiến thì khó chịu, sẵn sàng dùng lời lẽ không hay ngay trên Facebook, thậm chí là đăng trạng thái chửi bới, phê phán không thương tiếc để mọi người thấy được là mình đúng và ủng hộ mình.

5.1.2. Thứ hai, về phía cha mẹ học sinh

Chưa hiểu  rõ được tâm tư, nguyện vọng và nhu cầu của học sinh cho nên cách giáo dục con cái chưa phù hợp và khoa học.

            Việc kiểm soát chặt chẽ hay cố hết sức đưa vào bộ nhớ của học sinh việc sử dụng mạng Facebook đúng cách, thậm chí là thường xuyên vào kiểm tra trang cá nhân sẽ khiến cho học sinh có những suy nghĩ và thay đổi ngày càng tiêu cực. Hầu hết học sinh đều không biết, không hiểu được rằng sử dụng  mạng Facebook một cách “văn minh” và đúng đắn là như thế nào? Song việc bị người lớn hạn chế đủ điều sinh ra ức chế, kìm hãm lâu ngày sẽ có khi bùng nổ dẫn đến nhiều hành vi không kiểm soát nổi. Điều đó làm cho học sinh cảm thấy không được tin tưởng, buồn chán và bắt đầu trở nên mất niềm tin về phía chính cha mẹ mình. Từ đó, học sinh lên mạng giải tỏa nhiều hơn, giao lưu với nhiều thành phần hơn, tự buông thả bản thân khi sử dụng mạng Facebook.

            Ngoài ra, đối với những gia đình có điều kiện kinh tế khả giả, bố mẹ coi những chiếc Smartphone, máy tính,… là một “sân chơi” để học sinh thỏa thích vui chơi, sáng tạo ở trong đó. Đây cũng là cách quản lý trẻ con dễ dàng khi người lớn càng ngày càng bận rộn với những lo toan trong cuộc sống. Nhưng vô hình chung bố mẹ đang tạo cơ hội cho những ảnh hưởng tiêu cực len lỏi vào tâm hồn và ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của học sinh.

            5.1.3. Thứ ba, về phía nhà trường

- Chưa có các “group” hoặc câu lạc bộ thanh thiếu niên để làm nơi cho các bạn trao đổi, trò chuyện, tâm sự những điều khó nói hay cần tư vấn, giúp đỡ.

             - Chưa đưa ra được các hình thức phù hợp để định hướng các bạn sử dụng Facebook đúng cách.

- Chưa có môn học nào dành riêng cho tâm lý lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở, Trung học phổ thông.

5.1.4. Thứ tư, về phía xã hội - cộng đồng

            - Ngày càng có nhiều tiệm internet được mở ra để phục vụ nhu cầu của học sinh là con đường dẫn đến với những tệ nạn xã hội, những hành vi sai trái,…

            - Sự bàng quang, thờ ơ, lạnh lùng của cộng đồng trước các “vấn nạn” như bạo lực học đường, nạn “tẩy chay” bạn bè,…

            - Chưa có nhiều sân chơi bổ ích để phục vụ nhu cầu, sở thích và năng khiếu của học sinh.

5.2. Nguyên nhân khách quan

          Do sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới đã tác động đến sự thay đổi về tâm sinh lý, nhận thức và những hành vi ứng xử giữa người với người đặc biệt ở lứa tuổi học sinh trung học.

 

 

 

 

 

 

CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ HIỆU QUẢ ÁP DỤNG

 

     1. Các nhóm giải pháp nhằm phát huy những tích cực và khắc phục những hạn chế của Facebook đối với tình bạn của học sinh Trung học

            Để phát huy những mặt tích cực, khắc phục những hạn chế thông qua sử dụng mạng Facebook; tiến tới xây dựng tình cảm bạn bè của lứa tuổi học sinh trong sáng và có ý nghĩa em đưa ra các nhóm giải pháp như sau:

1.1. Nhóm giải pháp 1: Về phía học sinh

- Về nhận thức:

          + Xác định rõ mục đích đúng đắn trước khi sử dụng Facebook.

+ Nhận rõ những mặt lợi và tác hại của trang mạng này.

+ Có bản lĩnh, làm chủ bản thân trong quá trình sử dụng.

- Về thái độ, hành động:

          + Phát huy những năng khiếu và sở trường, những mặt mạnh của bản thân để hạn chế và giảm bớt thời gian lên mạng Facebook.

          + Đưa thông tin và đăng hình ảnh lên Facebook một cách chọn lọc để tôn trọng mọi người trong đó có mình. Không dùng những lời lẽ thô tục, thiếu văn hóa,…

             + Không “lạm dụng”, coi trọng nút “like”, “comment” hay những lượt “follow”,…

          + Tham gia các hoạt động lành mạnh, bổ ích của nhà trường, Đoàn, Đội, Hội thanh niên và của địa phương.

          + Đấu tranh loại trừ những biểu hiện tiêu cực từ mạng Facebook. Chẳng hạn: Thái độ phấn khích; kích thích các hành động tiêu cực có khi dẫn đến hậu quả khôn lường (để được nhiều “like” thách thức bằng hành động “Việt Nam nói là làm” dẫn đến hậu quả như: rạch mặt, tẩm xăng đốt trường, cắt mạch máu tay, đánh nhau bất chấp luật pháp… thậm chí là tự tử) hiện nay đã trở nên phổ biến trên một số trang cá nhân làm xôn xao cộng đồng cư dân mạng.

             + Cần phổ biến, tuyên truyền, giải thích, góp ý một cách chân thành giúp bạn bè có cách giao tiếp văn minh khi sử dụng Facebook.

          Từ đó, bạn bè trên Facebook sẽ bồi đắp vốn tri thức cho nhau cùng hướng tới xây dựng một nếp sống văn hóa cộng đồng lành mạnh.

1.2. Nhóm giải pháp 2: Về phía cha mẹ học sinh

          - Nếu có điều kiện, bố mẹ nên tham gia Facebook để hiểu bản chất của Facebook.

          - Phải hiểu về sự thay đổi về tâm sinh lí ở lứa tuổi học sinh .

          - Hướng dẫn con sử dụng Facebook có hiệu quả, đồng thời kết hợp với sự quản lí khoa học để từ đó những lời dạy bảo của bố mẹ không trở thành áp đặt.

          - Để con tự phát triển theo khả năng bản thân nhưng bố mẹ cần định hướng cho học sinh. Tạo điều kiện cho con phát triển sở trường hay môn học yêu thích.

- Liên lạc cùng nhà trường, giáo viên để hiểu con hơn.

- Người lớn không nên can thiệp thô bạo vào tình bạn trong sáng của học sinh. Bởi vì, nếu can thiệp quá mức sẽ dẫn đến một số biểu hiện như ức chế, mặc cảm sẽ gây nên hành động dại dột như tự tử,…

1.3. Nhóm giải pháp 3: Về phía nhà trường

          - Lồng ghép việc tuyên truyền vào các môn học ở trường như: môn Ngữ Văn (thông qua các bài văn nghị luận xã hội), môn GDCD, các buổi hoạt động ngoại khóa, …

            - Ngay từ đầu năm học, bên cạnh nội quy chung của nhà trường, cần đưa thêm nội quy sử dụng Facebook để các bạn thấy được mức độ quan tâm của thầy cô trong việc sử dụng mạng xã hội của học sinh.

          - Đối với các đoàn thể như Đội Thiếu niên, Đoàn Thanh niên cần giáo dục học sinh có tư tưởng vững vàng, không bị những tác động tiêu cực từ Facebook chi phối. Phải cho học sinh nắm được bản chất của Facebook.

          - Tăng cường việc tuyên truyền kỹ năng sử dụng Facebook cho học sinh thông qua các buổi chào cờ đầu tuần, hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi ngoại khóa.

        - Đặc biệt, tổ chức các buổi tọa đàm với nhiều hình thức phong phú nhằm giúp các bạn hiểu rõ về bản chất, những hiệu quả và những mặt tiêu cực từ việc sử dụng Facebook đem lại.

          - Lập “group” trên Facebook do thầy cô tạo để lắng nghe học sinh bày tỏ, tâm sự, chia sẻ những điều thầm kín, những khúc mắc về tuổi dậy thì, về các mối quan hệ, ứng xử trong cuộc sống.

            - Tuyên truyền cho học sinh biết được quy định của pháp luật về việc sử dụng mạng Facebook. Nghị định 72/2016/NĐ-CP của Chính phủ đã có quy định cấm xúc phạm danh dự người khác trên mạng xã hội. Người dùng vi phạm nếu sử dụng mạng Facebook, mạng xã hội tùy tiện, để nói xấu lẫn nhau​. Nếu nhẹ xử phạt hành chính, nặng có thể xử lý hình sự.

            - Giới thiệu cho học sinh biết các nhóm mạng Facebook hoạt động có hiệu quả. Hướng học sinh vào nhóm hoạt động lành mạnh, làm gương cho học sinh noi theo, tránh xa những điều xấu.

1.4. Nhóm giải pháp 4: Về phía xã hội - cộng đồng

          - Chính quyền địa phương cần có sự quản lí hoạt động của các tiệm internet để tránh tình trạng học sinh lừa dối bố mẹ, thầy cô, bỏ bê việc học hành.

          - Tạo nhiều sân chơi, hoạt động cho học sinh tham gia.

          - Tổ chức những cuộc thi phát triển tài năng cho học sinh.

          - Các tổ chức xã hội cần đăng lên diễn đàn mạng Facebook những nhóm thiện nguyện hoạt động có hiệu quả và dần dần hướng học sinh tham gia vào những hoạt động xã hội có tính giáo dục và mang tính nhân văn.

          Tuy nhiên, để các nhóm giải pháp trên ứng dụng vào thực tiễn đạt hiệu quả cao cần có sự đồng thuận của gia đình và nhà trường, sự chung tay góp sức của toàn xã hội. Có như thế, vấn đề giáo dục đạo đức học sinh nói riêng và giáo dục nói chung là nền giáo dục quốc dân. Từ đó, chúng ta có thể nói được rằng trường học chính là nơi ươm mầm tài năng và định hướng năng lực phát triển cho học sinh thông qua các hoạt động xã hội.

          Là học sinh, chúng tôi tập trung vào nghiên cứu và thực hiện nhóm giải pháp 1.

2. Đề xuất các nguyên tắc sử dụng Facebook

Để phát huy những mặt tích cực và hạn chế những mặt tiêu cực từ tác động của Facebook, em đã đề ra các nguyên tắc thiết thực và lấy ý kiến các bạn.

PHIẾU KHẢO SÁT LẦN 2

Theo bạn, giải pháp nào sau đây giúp bạn sử dụng Facebook đúng hướng?

(Khoanh tròn vào những giải pháp mà bạn cho là hợp lí nhất)

1. Điều chỉnh thời gian sử dụng Facebook sao cho phù hợp: 1 tiếng / ngày.

2. Thay đổi mục đích sử dụng Facebook như: trao đổi học tập, giải trí lành mạnh,…

3. Ngôn ngữ sử dụng Facebook: trong sáng, có văn hóa,…

4. Hiểu đúng bản chất của Facebook.

5. Không “lạm dụng” nút like, comment, lượt follow.

6. Không đăng những hình ảnh phản cảm, thiếu văn hóa, thông tin không chính xác,…không đăng những status chửi bới nhau.

7. Tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa, thể dục để phát triển sở thích, điểm mạnh của bản thân.

8. Khi xảy ra mâu thuẫn với bạn bè, không sử dụng Facebook để giải quyết theo hướng tiêu cực.

9. Chỉ kết bạn với những người thực sự quen biết hoặc có ý định muốn làm quen.

10. Không “sống ảo”, “thả thính” trên Facebook.

11. Biết chọn lọc thông tin để xem và chia sẻ.

12. Không chia bè phái, lập hội nói xấu nhau trên Facebook.

13. Không đua theo những phong trào mang tính tiêu cực.

14. Biết kiềm chế cảm xúc của bản thân khi sử dụng Facebook.

15. Không đăng những status tâm trạng, riêng tư, nhảm nhí.

16. Phát triển sở thích, điểm mạnh của mình để giảm bớt hứng thú với mạng Facebook.

17. Tham gia các hoạt động lành mạnh, bổ ích của nhà trường, địa phương.                                              

18. Đấu tranh loại trừ những biểu hiện tiêu cực từ Facebook như hình thức câu “like” bằng hành động “Việt Nam nói là làm” phổ biến trên một số trang cá nhân làm xôn xao cộng đồng người sử dụng Facebook.

3. Một số giải pháp cụ thể nhằm hiện thực hóa nhóm giải pháp 1

3.1. Lập “Group” để tạo sự tác động tích cực trong cộng đồng mạng

3.1.1. Cách tiến hành:

- “Group” có thể theo lớp, theo nhóm và “administrator” có thể là một học sinh có tầm ảnh hưởng lớn hoặc giáo viên được nhiều học sinh yêu thích.

- Các thành viên trong nhóm thường xuyên trao đổi các vấn đề liên quan đến tình bạn, các mối quan hệ trong tình bạn cần được giải quyết, các biện pháp đã thực hiện để giải quyết mâu thuẫn, sử dụng Facebook như thế nào là văn minh…Các thành viên trong nhóm đều có thể đưa ra góp ý và “administrator” sẽ chỉ ra các vấn đề hợp lí nhất và thường xuyên nhắc nhở các thành viên của nhóm lưu ý đến việc giữ gìn tình bạn trong sáng khi sử dụng Facebook.

Ngoài “administrator”, bản thân các em cũng có thể cung cấp thêm một số thông tin hay về mối nguy hại của Facebook đến tình bạn và giải pháp khắc phục trong “Group”.

  

Hình 7. Một số thông tin trao đổi trong “Group”

Trích dẫn một số cuộc trao đổi từ các“Group”:

Hỏi	Trả lời
Ai nói là sử dụng Facebook có hại. Thử chỉ ra xem nào?
Cô ơi, em lỡ like “Status” thông tin của bạn Như nói xấu bạn Huyền. Em bỏ rồi nhưng bạn í vẫn giận. em lo bạn í nói xấu em trên new feed thì xong luôn. Em phải làm sao đây cô?	Lỡ rồi giờ em gặp riêng bạn í nói câu xin lỗi đi hoặc vào messenger xin lỗi riêng bạn í. Em nên nhớ trước khi like “Status” nào đó cần suy nghĩ cho kỹ, không thì nó sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến mối quan hệ bạn bè.
Cô chỉ ra vài tác hại của faceboook cho bạn Cường để bạn ấy lo học đi cô? Sắp thi rồi mà lúc nào cũng ở trạng thái “đang hoạt động”                       Dạ em biết rồi cô, em sẽ rút kinh nghiệm. Mà bạn Thùy quan tâm đến em ghê cô nhỉ?	Cường có đó không? Cô nói nghe nè! Có nhiều bạn mải mê Facebook đến nỗi quên cả việc nhà, trì hoãn việc làm bài tập, học hành. Nhiều bạn sau khi quay lại bàn học vẫn "lưu luyến" với "anh Face" mà không thể tập trung. Chính điều đó gây ảnh hưởng đến hiệu quả học tập của chúng mình. Chưa kể đến việc giảm thị lực khi em dành cả tiếng đồng hồ, thậm chí là vài tiếng để cắm cúi nhìn màn hình máy tính. Nếu em cứ ngồi lâu một chỗ thì cơ thể cũng sẽ trì trệ hơn.

3.1.2. Tác dụng

Thông qua việc lập “group” tình trạng bạn bè hiểu nhầm nhau đã được giải quyết một cách nhanh chóng. Không những thế, “group” này còn được xem như là một “Sky’s Talk Show” của báo Hoa học trò hay “Anh chánh văn” của báo Mực tím một thời. Đây chính là nơi “gỡ rối tơ lòng”, những khúc mắc về sự phát triển tâm sinh lý lứa tuổi thanh, thiếu niên, những cảm xúc bất chợt đối với bạn khác giới, mối bất hòa đối với bạn bè đã được “administrator” giải đáp một cách thỏa đáng. Đó là một tín hiệu đáng mừng để tập thể lớp nỗ lực đạt nhiều thành tích trong năm học .

3.2. Lan tỏa về văn hóa sử dụng Facebook qua các buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp

3.2.1. Cách thực hiện:

+ Thời gian thực hiện chủ đề: Tháng 10 năm 2018

+ Tên chủ đề: Thanh niên với tình bạn, tình yêu, hôn nhân và gia đình.

- Lên kế hoạch thực hiện chủ đề

Phân công các nhóm tổ chức các trò chơi hiệu quả làm tăng nhận thức của các em về tình bạn, tình yêu và hôn nhân; có lồng ghép sự ảnh hưởng của mạng xã hội faceboook đến mối quan hệ tình bạn trong giai đoạn hiện nay và thanh niên có suy gĩ gì về faceboook.

Một số thông tin đã được cập nhật kịp thời

+ Tuyệt đối không được nói tục, chửi bậy hoặc văng bậy, kể cả chửi bậy bằng những từ viết tắt (...).

+ Phải sử dụng ngôn ngữ trong sáng, thuần Việt. Tuyệt đối không dùng Facebook để nói xấu bất cứ ai.

+ Chỉ like status (thích trạng thái) khi đã đọc kỹ nội dung của nó.

+ Nếu like những status có nội dung xấu, chủ nhân Facebook sẽ bị quy trách nhiệm. Bởi vậy, cần phải biết đấu tranh, bày tỏ quan điểm trước status có nội dung xấu hoặc không lành mạnh.

+ Tuyệt đối không được để bạn bè hiểu lầm khi đọc status, nên phải viết rõ ràng. Facebook cũng là nơi thể hiện sự văn hóa của mỗi cá nhân, nên cân nhắc kỹ trước khi like một comment (bình luận) nào đó, hoặc viết trạng thái thể hiện tâm trạng của bản thân. Facebook không phải là nhật ký, bởi thế mọi riêng tư không nên đưa lên đây.

Tổ chức trò chơi ô chữ

Câu 1. Ngôn ngữ sử dụng trên Feacbook cần đảm bảo yêu cầu gì? (CÓ VĂN HÓA)

Câu 2. Chỉ những người thực sự quen biết hoặc bạn muốn làm quen thì mới nên nhấn nó, đó là nút nào? (CHẤP NHẬN).

Câu 3. Hiện tưởng phổ biến hiện nay là chọn cách sống che dấu đi những khó khăn trước mắt, quên luôn các kỹ năng sống gọi là gì? (SỐNG ẢO)

Câu 4. Thời gian sử dụng Feacbook hợp lí nhất trong một ngày là bao nhiêu giờ? (MỘT GIỜ)

Câu 5. Nên ưu tiên cho hoạt động nào khi giao tiếp với bạn bè trên Feacbook? (HỌC TẬP)

Câu 6. Trước khi nhấn nút like, comment, lượt follow một thông tin bất kỳ cần phải ….(CHỌN LỌC)

Câu 7. Một trong những nút bạn thường xuyên sử dụng và sử dụng không cần suy nghĩ đó là nút nào? (LIKE)

Hình 8. Tổ chức trò chơi ô chữ sinh trong buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp của lớp 12A2

Kể một số hệ lụy khi sử dụng Facebook không văn minh ảnh hưởng đến tình bạn.

+ Chết vì bị làm nhục trên mạng

Dư luận đang phẫn nộ với clip dài hơn 2 phút được tung lên mạng xã hội ghi cảnh một nữ sinh ở TP.HCM bị đánh hội đồng dã man và bị bắt liếm chân bạn. Nguyên nhân được xác định là mâu thuẫn tình cảm.

Cô gái trong clip bị nhóm bạn “điên cuồng” hành hung dã man: Đánh, đấm, dùng đầu gối tông thẳng vào mặt, tát bôm bốp vào mặt, đạp vào đầu, kéo lê tóc giữa đường… Đánh đấm chưa hả, nhóm bạn còn bắt cô gái phải cúi đầu liếm chân mới được tha mạng.

Có lẽ không còn ngôn từ nào để diễn tả hết được sự nhẫn tâm, xuống cấp đạo đức đến tận cùng của nhóm nữ sinh hành hạ bạn trong clip. Điều đáng nói trong clip cũng xuất hiện khá nhiều người đứng xem cảnh hành hung nhưng tuyệt nhiên không một ai vào ngăn cản.

Cô gái dù bị đánh, làm nhục một cách dã man không dám kêu với ai. Sau 2 tháng, khi clip bị tung lên mạng xã hội (ngày 28/10), dư luận dậy sóng, lên án, sự việc mới được phanh phui, công an vào cuộc điều tra triệu tập kẻ chủ mưu hành hung...

Việc những clip đánh đập, hành hung hay những hình ảnh, thước phim nhạy cảm được tung lên Facebook đang trở thành hiện tượng phổ biến. Không ít nạn nhân trong clip bị đăng tải đã không chịu nổi cú sốc, tìm đến cái chết.

+ Nhiều biến tướng nguy hại

Cư dân mạng, đặc biệt là giới trẻ đang bị hút vào trào lưu: “Nói là làm”, “đủ like là làm” với những thách thức, chiêu trò nhảm nhí, quái dị đến điên rồ.

Điển hình như: “Đủ 60.000 like, 15.000 share sẽ mặc quần lót nhảy xuống và uống hết một ca nước sông. Share mạnh nào đủ làm liền”.

Thậm chí, có nữ sinh câu like “Câu like chơi nè: 7.000 like, 77 bình luận, 777 share thì mình sẽ không mặc gì chạy 7 vòng quanh ĐH Công nghệ Sài Gòn nha. ahihi”; “100.000 like post clip quan hệ sắc nét”...

Có bạn trẻ còn a dua trào lưu một cách không thể phản cảm hơn như: “Đủ 30.000 like, 10.000 chia sẻ N.L sẽ ăn một tô... Đúng 8h tối ngày mai nói là làm”…

+ Nhóm nữ sinh hẹn đánh nhau vì mâu thuẫn trên Facebook

Mới đây, mạng xã hội lan truyền clip dài hơn 5 phút ghi cảnh nhóm nữ sinh hẹn nói chuyện rồi lao vào đánh nhau, khiến nhiều người bất bình.

Mở đầu đoạn video, nhóm nam thanh niên vừa đi xe máy vừa dùng điện thoại quay địa điểm tụ tập với hàng chục học sinh (cả nam lẫn nữ). Tất cả đứng vây quanh một nữ sinh mặc áo chấm bi.

Lúc này, giọng một cô gái hét lên cùng hành động chỉ thẳng tay vào thiếu nữ mặc áo chấm bi: "Bây giờ bay muốn đánh nhau hay là muốn giảng hòa? Giảng hòa thì con kia bước lui ra đây".

Cô gái liên tục nhắc đi nhắc lại câu hỏi này. Nữ sinh áo chấm bi đáp lại: “Cháu răng cũng được” trong sự cười đùa và reo hò của nhiều người.

Hai nữ sinh đánh nhau nhưng những người xung quanh khác chỉ đứng xem, cổ vũ. Ảnh cắt từ clip.

Sau đó, cô gái này cùng một nữ sinh áo kẻ cùng lấy mũ bảo hiểm cầm sẵn trên tay.

Nhân vật nam quay clip nói giọng khiêu khích: “Lùi xe ra để xem đánh nhau. Mỗi đứa mỗi cái phang cho chắc”. Câu nói dứt lời, nữ sinh áo kẻ cầm mũ bảo hiểm liền xông vào đánh.

Hai bên giằng co, túm tóc và đấm đá nhau trong nhiều phút. Khi nữ sinh áo chấm bi có vẻ yếu thế thì được các bạn nữ can ngăn. Tuy nhiên, nhóm học sinh này sau đó lại ùa theo cô gái áo đen lao vào đánh hội đồng nữ sinh áo chấm bi.

Chiều 29/9, trao đổi với Zing.vn, ông Lê Anh Niên - Hiệu trưởng THPT Thiệu Hóa (huyện Thiệu Hóa, Thanh Hóa) - xác nhận thiếu nữ mặc áo chấm bi trong clip là học sinh của trường. Cô tên Tú Anh, học lớp 11.

Ông Niên cho biết sự việc xảy ra vào khoảng 17h ngày 23/9. Tú Anh được nhóm học sinh trường khác hẹn ra địa điểm cách trường khoảng 400 m sau giờ tan học.

“Sau khi nắm sự việc, chúng tôi đã yêu cầu Tú Anh viết kiểm điểm và tường trình. Nguyên nhân ban đầu là em này với một nữ sinh trường khác có mâu thuẫn, cãi vã trên Facebook”, ông Niên nói.

3.2.2. Tác dụng:

Nâng cao nhận thức của cá nhân học sinh để có thể phát huy tối đa các giá trị tích cực, đồng thời hạn chế tới mức thấp nhất những ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội.

Qua đây, mỗi chúng ta cần rút ra bài học cho riêng mình, cần trau dồi một vốn kiến thức để biết sắp xếp thời gian hợp lý, chắt lọc cho mình những thông tin đúng đắn; rèn cho mình một bản lĩnh và tìm cho mình một mục đích sống để gạt sang một bên mọi cám dỗ tầm thường mà đến với hoài bão. 

3.3. Lập nội qui lớp có lồng ghép các qui định về vấn đề Share hoặc đăng tải các Status hoặc Like hoặc sử dụng câu từ thiếu văn minh.

3.3.1. Cách tiến hành

- Phối hợp với các thành viên ban cán sự của lớp lập nội qui lớp học trong tiết sinh hoạt lớp đầu năm học như:

Các nội dung có liên quan đến mạng faceboook	Số điểm cộng, trừ
+ Đăng tải các Status trên faceboook có nội dung xấu, ngôn ngữ thiếu văn minh gây mất đoàn kết hoặc có ảnh hưởng đến người khác.	- 5
+ Share các trang mạng hoặc bản thân đăng tải các trang mạng gây ảnh hưởng nghiêm trọng.	- 10
+ Đăng các Status mang tính giáo dục về việc sử dụng mạng Facebook văn minh.	+ 0.5/Lượt
+ Chia sẽ các trang mạng có nội dung liên quan đến học tập.	+ 0.5/Lượt

- Thông báo người theo dõi có thể là giáo viên chủ nhiệm, các bạn trong lớp, trong trường hoặc thầy cô giáo bộ môn.

- Tổng hợp xếp loại thi đua hàng tuần, hàng tháng và năm học.

3.3.2. Tác dụng

- Kích thích các bạn tăng cường đăng tải các nội dung tuyên truyền sử dụng mạng faceboook.

- Hạn chế đăng tải các thông tin tiêu cực

- Có ý thức hơn trong việc đăng các Status hoặc Share hoặc cách dùng ngôn từ khi trao đổi thông tin trong mesenger, Group hoặc các newfeed.

 

Hình 9. Hình ảnh minh họa một số status tích cực của các bạn

3.4. Vận động các em tham gia nhiệt tình và tích cực các hoạt động tìm hiểu về mạng xã hội do Đoàn trường phát động.

3.4.1. Cách thực hiện:

Kích thích các em tham gia nhiệt tình và hiệu quả các buổi ngoại khóa do ban chấp hành đoàn trường tổ chức bằng hình thức cộng điểm thi đua và thưởng phạt nghiêm túc.

Hình 10. Hoạt động nói không với Game Online và sử dụng Facebook văn minh.

Hình 11. Hoạt động tìm hiểu các mặt tiêu cực của Game Online và Facebook.

3.4.2. Tác dụng:

Tạo môi trường cho các bạn được hòa mình vào những hoạt động sôi nổi, bổ ích sau những giờ học. Đồng thời có nhìn nhận đúng về thực trạng sử dụng Facebook gây ảnh hưởng lớn đến tình bạn trong giai đoạn hiện nay.

3.5. Đăng ký với ban nề nếp và đoàn trường tự nguyện tuyên truyền tác hại của feceboook đối với tình bạn trong các tiết giờ chào cờ đầu tuần với các nội dung được phê duyệt trước.

3.5.1. Tuyên truyền chung về Facebook và biện pháp sử dụng Facebook không văn minh ảnh hưởng xấu đến tình bạn tuổi học trò.

- Tuyệt đối không được nói tục, chửi bậy hoặc văng bậy, kể cả chửi bậy bằng những từ viết tắt, ví dụ như: đm, vcl, vl, bts,… Phải sử dụng ngôn ngữ trong sáng, thuần việt.

- Tuyệt đối không dùng Facebook để nói xấu bất cứ ai.

- Chỉ like Status khi đã đọc kỹ nội dung của nó. Nếu like những Status có nội dung xấu chủ nhân Facebook sẽ bị qui trách nhiệm, bởi vậy cần phải biết đấu tranh bày tỏ quan điểm trước Status có nội

dung xấu hoặc không lành mạnh.

- Tuyệt đối không được để bạn bè hiểu lầm khi đọc Status. Bởi vậy viết Status phải rõ ràng.

Hình 12. Một buổi tuyên truyền giờ chào cờ

3.5.2. Kể một số câu chuyện có thật là minh chứng về tình bạn tuổi THPT đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Câu chuyện số 1. Mới đây, ngày 5/4, Công an huyện Ninh Sơn (Ninh Thuận), ban giám hiệu Trường THCS Quang Trung cùng các phụ huynh học sinh lớp 7 có cuộc họp giải quyết vụ em N.T.P.H (lớp 7/5 trường này) bị đánh chấn thương đầu phải nhập viện điều trị.

Tại bệnh viện đa khoa khu vực Ninh Sơn, H kể trước đó em có comment qua lại trên Facebook với hai bạn cùng lớp là N.T.T.P và V.T.M.H. P và H đã chở em ra nghĩa trang sau Đây chỉ là vụ việc mới nhất trong một chuỗi các vụ việc tương tự liên tục diễn ra từ đầu năm tới nay.

Câu chuyện số 2. Trước đó, cuối tháng 2, trên mạng xã hội xuất hiện clip hai nữ sinh đánh nhau trong sự cổ vũ nhiệt tình của các bạn cùng lớp. Hai nữ sinh trong vụ việc là Nguyễn Thị M. (lớp 10A7) và Cao Thị Khánh L. (lớp 10A2). Cả hai đều đang học tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (thị trấn Ia Kha, Ia Grai, Gia Lai).

Theo hai học sinh kể lại thì nguyên nhân do L. đã lên mạng xã hội để nói xấu một người bạn tên là S về một việc xảy ra trước đó. Sau đó, S. kể lại sự việc cho M. nghe. Sau cuộc nói chuyện, hai nữ sinh này xảy ra mâu thuẫn, ghét nhau và liên tục nhắn tin, đưa lên Facebook nói xấu nhau.

Câu chuyện số 3. Tới giữa tháng 3, người dân tại huyện Thống Nhất (tỉnh Đồng Nai) lại bàn tán về hai nhóm nữ sinh đánh nhau. Điều đáng nói, có một nhóm sử dụng hung khí để đánh khiến một nữ sinh rách mặt.

Đứng đầu hai nhóm là L.Y.N và L.N.T.A (lớp 11, trường THPT Dầu Giây) cũng chỉ vì có mâu thuẫn xảy

Ra nguyên nhân từ một bình luận trên Facebook. N nhiều lần ngỏ ý muốn xin lỗi để hòa giải nhưng A

không đồng ý mà đề nghị được giải quyết bằng “hành động”…

Câu chuyện số 4. Trong năm 2015 cũng có một số vụ đánh nhau vì mâu thuẫn trên Facebook, mà nổi

cộm là vụ việc do bị bạn học nói xấu và thách thức trên Facebook, Nguyễn Thị Q. (nữ sinh lớp 8 ở Thanh Hóa) đã hẹn gặp và dùng mũ bảo hiểm đánh bạn đến rách mặt.

Câu chuyện số 5. Vào năm học mới 2015-2016, cháu Thu Thủy, học sinh lớp 8 một trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thái Nguyên luôn có biểu hiện sợ đến trường. Để không phải đi học, cháu Thủy thường lấy lý do đau đầu, đau bụng, thậm chí còn cáu gắt mỗi khi bố mẹ quan tâm. Chị Thu Nga, mẹ cháu Thủy cho biết: Năm học mới chỉ bắt đầu, chưa có sức ép gì về bài vở, thi cử. Vả lại cháu nhà mình rất chăm ngoan, liên tục là học sinh giỏi, điểm số luôn nhất nhì trong lớp và cháu cũng được thầy cô giáo khen ngợi, bạn bè quý mến.

Để công tìm hiểu, chị mới biết cháu có thái độ như vậy xuất phát từ việc bị bạn cùng lớp đăng ảnh chế và những lời xúc phạm trên mạng xã hội. Bức ảnh lan truyền nhanh chóng với vô số những lời bình luận ác ý của nhiều học sinh trong và ngoài trường cộng với những lời bàn tán, chỉ trỏ mỗi khi cháu xuất hiện đã tác động không tốt đến tâm lý, khiến cháu chán ghét bạn bè và sợ đến trường.

 Chị Nga vô cùng bức xúc vì em học sinh làm việc đó lại chính là một bạn gái rất thân thiết của con gái mình, được thầy cô và các bạn đánh giá là học giỏi và ngoan. Sau khi phát hiện ra sự việc, chị Nga đã nén giận, gặp riêng cháu gái, nhẹ nhàng nhắc nhở và chỉ ra tác hại của việc làm trên. Cháu gái cũng đã xin lỗi cháu Thủy và hứa khóa tài khoản trên mạng.

Câu chuyện số 6. 9X giết người sau mâu thuẫn trên Facebook lĩnh 11 năm tù

Ngày 8/5, TAND Hà Nội đưa Đào Tiến Hùng (20 tuổi, ở huyện Mỹ Đức, Hà Nội) ra xử tội Giết người. Liên quan đến vụ án này, Bùi Văn Thành (21 tuổi) và Trần Ngọc Sỹ (22 tuổi, cùng ở huyện Mỹ Đức) cũng bị đưa ra xử tội Cố ý gây thương tích.

Theo cáo buộc, Hùng mâu thuẫn với thanh niên tên Hải (chưa xác minh được lai lịch) trên Facebook. Biết chuyện, bạn của Hải là anh Nguyễn Công Quốc đã tìm Hùng để đánh nhau.

Tài liệu điều tra thể hiện, sáng 5/2/2016, Hùng đang chơi bida ở gần nhà thì thấy anh Quốc cùng Thành và Sỹ xuất hiện. Không ra ngoài nói chuyện, Hùng bị 3 thanh niên này cầm gậy gỗ, gậy đánh bida tấn công nên phải bỏ chạy.

Bị cáo Hùng (đứng giữa) và Thành, Sỹ tại tòa. Ảnh: Vân Thanh.

Quá trình bị truy đuổi, nạn nhân vớ được dao của người bán thịt lợn ngoài chợ nên quay lại nghênh chiến. Trong lúc xô xát, Hùng đâm trúng ngực anh Quốc khiến nạn tử vong.

Tại tòa, bị cáo 20 tuổi thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố. Trong khi đó, mẹ nạn nhân liên tục đưa tay lau nước mắt.

Theo lời trình bày của mẹ anh Quốc, từ khi mất con trai, sức khỏe của vợ chồng bà suy sụp, không thiết sống. “Bố cháu suốt ngày khóc vì nhớ con, cơm chẳng buồn ăn”, mẹ bị hại nức nở.

Khi được hỏi về đề nghị xử lý Thành và Sỹ - người khiến Hùng tổn hại 10% sức khỏe - bị cáo phạm tội giết người muốn xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Nói lời sau cùng, Hùng quay xuống xin lỗi gia đình người đã khuất.

Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên Hùng 11 năm tù về tội Giết người. Hai bị cáo còn lại cùng lĩnh 12 tháng tù về tội Cố ý gây thương tích.

3.5.3. Tác dụng:

Cung cấp cho các em những thông tin pháp lý và thực tế để cảnh báo và giúp các em sử dụng mạng xã hội theo hướng có lợi nhất.

3.6. Tuyên truyền trong buổi họp phụ huynh học sinh đầu năm học

3.6.1. cách thực hiện

Bước 1. Lấy phiếu thăm dò ý kiến, thống kê và nhận xét.

- Thực hiện phát phiếu và thu hồi phiếu trước 1 tuần họp phụ huynh học sinh đầu năm học

PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN PHỤ HUYNH HỌC SINH

Về thực trạng sử dụng Facebook, các hành vi ứng xử  của học sinh trong mối quan hệ bạn bè

Câu 1: Phụ huynh có dùng mạng xã hội Facebook hay không?

                        □ Có                                 □ Không

Câu 2: Phụ huynh có quản lý thời gian sử dụng Facebook của học sinh hay không?

                        □ Có                                □ Không                          □ Thỉnh thoảng

Câu 3: Phụ huynh có hướng dẫn cách sử dụng Facebook cho học sinh hay không?

                        □ Có                                □ Không                          □ Thỉnh thoảng

Câu 4: Theo Phụ huynh, tác động của Facebook đến các hành vi ứng xử của học sinh là:

            □ Hoàn toàn tích cực                 □ Hoàn toàn tiêu cực        □ Cả hai

Câu 5: Để kiểm soát được các hành vi ứng xử của học sinh qua mạng Facebook, Phụ huynh cần làm gì?

Câu 6: Phụ huynh có hướng dẫn các bạn cách giải quyết những mâu thuẫn trong mối quan hệ bạn bè khi xảy ra xung đột hay không?

                        □ Có                                 □ Không

Câu 7: Mức độ quan tâm của Phụ huynh đến việc con cái chơi thân với một ai đó:

   □ Hoàn toàn không quan tâm                                              □ Bình thường

   □ Không quan tâm                                                                □ Quan tâm

Câu 8: Theo Phụ huynh, đâu là nguyên nhân chính khiến trẻ bị “nghiện” Facebook?

Câu 9: Phụ huynh có hay liên lạc với nhà trường để kiểm soát con cái hay không?

            □ Có                                □ Không                          □ Thỉnh thoảng

Câu 10: Theo Phụ huynh, cách quản lý con cái của mình có áp đặt hay không?

            □ Có                                □ Không                          □ Thỉnh thoảng

- Thống kê và phân tích kết quả

Bố mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết những vấn đề nêu trên. Cuộc thăm dò ý kiến của 235 Cha mẹ học sinh trong buổi họp phụ huynh đầu năm học đã cho kết quả như sau:

Biểu đồ bố mẹ có quản lí việc sử dụng Facebook của bạn hay không? (%)	Biểu đồ bạn có được bố mẹ hướng dẫn cách sử dụng qua Facebook hay không? (%)

Qua số liệu của biểu đồ cho thấy: Hầu hết bố mẹ đều quản lý và hướng dẫn học sinh sử dụng mạng Facebook. Nhưng nghịch lý ở đây là, việc quản lý lại chiếm tỷ lệ 78.8% trong khi chỉ có 16% bố mẹ hướng dẫn cho con em của mình. Vậy thì, bố mẹ đã đặt việc quản lý quan trọng hơn việc hướng dẫn. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến các em tỏ ra dè dặt, không dám bộc lộ những tâm sự, những lo lắng về cuộc sống xung quanh, về các mối quan hệ bạn bè, về tình cảm của lứa tuổi, về những rung động đầu đời khi mà các em nghĩ rằng cách bố mẹ quản lý mang tính áp đặt.

Bước 2. Tuyên truyền các nguyên tắc sử dụng Facebook

Hình 13. Một buổi họp phụ huynh học sinh có tư vấn về tình trạng sử dụng Facebook của học sinh.

Bước 3. Yêu cầu phụ huynh quan tâm đến một số trang wed sau để giúp các bạn sử dụng Facebook văn minh.

- http://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/cho-con-dung-Facebook-voi-nhung-dieu-kien-sau-257154.html

-http://giadinh.net.vn/xa-hoi/chuyen-gia-mach-ke-giup-phu-huynh-cai-nghien-Facebook-cho-con-20180327140540695.htm

-http://vietnamnet.vn/vn/doi-song/nhung-cach-day-con-su-dung-Facebook-cua-1-gia-dinh-ha-noi-255780.html

-https://bethongminh.vn/phat-trien-tri-thong-minh-da-dang/lam-nao-de-tre-su-dung-mang-xa-hoi-mot-cach-toan.html

3.6.2. Tác dụng

Thông qua hoạt động này, Phụ huynh cần phải biết quản lý các em. Phụ huynh cần hướng dẫn cách sử dụng Facebook như thế nào để phát huy hiệu quả các tính năng mà trang mạng này mang đến cho con người, tránh những tác động tiêu cực ảnh hưởng đến sự phát triển về nhân cách của học sinh đặc biệt là tình bạn trong sáng của lứa tuổi học trò.

3.7. Xây dựng hệ thống câu hỏi liên quan nhờ giáo viên giải đáp nhằm nâng cao nhận thức của các bạn về văn hóa sử dụng faceboook.

3.7.1. Cách tiến hành

Bước 1. Lập nội dung cụ thể cần hỏi, xây dựng câu hỏi hoặc đặt ra các tình huống thực tiễn

Bước này giao cho học sinh chủ động thực hiện.

Bước 2. Lớp trưởng thu thập câu hỏi, các tình huống cần tháo gỡ của các bạn

Bước 3: Đại diện lớp hoặc cá nhân trình bày câu hỏi trực tiếp hoặc viết và để sẵn trên bàn giáo viên

Tùy thuộc vào sự hiểu biết của giáo viên, các câu hỏi sẽ lần lượt được giải đáp cho tuần, kỳ hay cả năm học.

- Thầy/Cô có thể cho em biết sử dụng Facebook nhiều có những tác hại nào?

- Những hành động nào trên Facebook được coi là vi phạm pháp luật?

- Hiện nay luật sử dụng Facebook được qui định như thế nào?

- Làm thế nào để giữ gìn sự trong sáng của tình bạn trên Facebook ?

- Thầy/Cô phân tích thêm mặt tích cực và tiêu cực trong lứa tuổi THPT?

- Bạn trên Facebook nhiều có tốt không?

- Văn hóa Facebook là gì?

- Thầy/Cô có thể giới thiệu những bộ môn thể thao bổ ích và dễ đam mê để chúng em hạn chế thời gian lên Facebook?

- Thầy/Cô có thể nêu các mặt tích cực và tiêu cực của Facebook đến tình bạn?

Hình 14. Tiết dạy cô Nguyễn Thị Trí, cô Đoàn Thị Thùy có giải đáp các thắc mắc của học sinh.

3.7.2. Tác dụng

Giúp các em học sinh nâng cao hơn ý thức bảo vệ sức khỏe, thực hiện đúng luật Facebook, đặc biệt là biết làm thế nào để sử dụng Facebook văn minh mà không ảnh hưởng đến tình bạn.

3.8. Vận động các em tham gia các sân chơi lành mạnh, bổ ích do Đoàn trường tổ chức.

3.8.1. Cách thực hiện

- Các hoạt động tổ chức cần hiệu quả và thu hút được nhiều học sinh tham gia nhất.

- Tuyên truyền tính bổ ích của mỗi hoạt động.

- Ban chấp hành chi đoàn lớp khen kịp thời các bạn tham gia nhiệt tình các hoạt động bổ ích.

 

 

 

Hình 15. Hình ảnh các hoạt động tập thể do đoàn trường THPT Trường Chinh tổ chức.

3.8.2. Tác dụng

Đoàn thanh niên và các tổ chức chính trị xã hội khác phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh học sinh tăng cường tổ chức các hoạt động vui chơi lành mạnh giúp tăng cường sự giao lưu tiếp xúc “thực” giữa các em học sinh, tạo môi trường cho các em được hòa mình vào những hoạt động sôi nổi, bổ ích sau những giờ học. Khoảng thời gian “thực” này sẽ giúp các em có sự cân bằng trong cuộc sống, thay vì sống “ảo” với mạng xã hội Facebook.

4. Hiệu quả sau khi áp dụng các giải pháp

            Sau khi áp dụng các giải pháp với các em học sinh trường THPT Trường Chinh tôi đã thực hiện cuộc khảo sát lấy ý kiến về mức độ đạt được của học sinh. Hầu hết học sinh đều tự đánh giá kết quả thu được thay đổi theo chiếu hướng tích cực. Đa số đã hiểu được bản chất của Facebook nên sử dụng có mục đích rõ ràng.

PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN HỌC SINH LẦN 3

- Mục tiêu: Khảo sát hiệu quả của việc áp dụng một số giải pháp nhằm hạn chế những tác động tiêu cực từ Facebook đối với tình bạn.

- Nội dung khảo sát

Câu hỏi	Đáp án chọn
	Trước đây	Hiện tại
Câu 1. Tất cả các mối quan hệ về tình bạn của em như thế nào? A. Bình thường.                                      B. Tốt.                             C. Không ổn.
Câu 2. Mức độ nói xấu bạn bè trên Facebook ra sao? A. Nhiều.                                               B. Ít.                                 C. Bình thường.
Câu 3. Việc nhấn nút like hoặc Share ra sao? A. Nhiều.                                               B. Có chọn lọc.
Câu 4. Em sử dụng Facebook cho hoạt động nào sau đây là chủ yếu? A. Trao đổi bài.           B. Tán nhẫu.     C. Bình luận một ai đó.     D. Tâm sự.
Câu 5. Theo em, việc sử dụng Facebook có ảnh hưởng đến tình bạn không? A. Có.                                                    B. Không.
Câu 6. Đa số các vụ đánh nhau của học sinh Trung học trong những năm gần đây có liên quan đến Facebook không? A. Có.                                                    B. Không.
Câu 7. Gia đình có quan tâm đến em về vấn đề tình bạn không? A. Không.                                                       B. Ít.                                        C. Nhiều.
Câu 8. Thầy cô giáo có thường xuyên lồng ghép giáo dục Facebook trong các tiết học không? A. Ít.                                                               B. Thường xuyên.
Câu 9. Việc lập các “Group” mục đích chính của em là để là gì? A. Học .                                               B. Tâm sự.                              C. Bình luận.
Câu 10. Thời gian sử dụng Facebook của em ra sao? A. Bất kỳ lúc nào rãnh rỗi.                              B. Khoảng 1- 2 giờ/ Ngày

Tiếp tục thống kê đối chứng so sánh, nhóm đã thu được kết quả sau:

Câu hỏi	Thống kê		Nhận xét
	Trước khi thực hiện các giải pháp	Sau khi thực hiện các giải pháp
1	A. 26%; B.10%; C. 64%	A. 30%; B.48%; C. 22%	Tỉ lệ học sinh có mối quan hệ tốt về tình bạn gia tăng.
2	A. 34%; B.18%; C. 28%; D. 20%	A. 13%; B.15%; C. 10%; D. 62%	Tỉ lệ nói xấu bạn bè trên Facebook giảm.
3	A. 69%; B.31%;	A. 49,5%; B.50,5%;	Đã có sự chọn lọc hơn khi nhấn nút like hoặc share.
4	A. 11%; B.38%; C. 32%; D. 21%	A. 31%; B.16%; C. 23%; D. 30%	Việc sử dụng Facebook đã có mục đích rõ ràng, chủ yếu sử dụng để trao đổi bài hoặc tâm sự.
5	A. 88%; B.12%;	A. 21%; B.79%;	Biết được sử dụng Facebook không văn minh sẽ ảnh hưởng đến tình bạn.
6	A. 46%; B.54%;	A. 76%; B.24%;	Xác định được ảnh hưởng tiêu cực của Facebook.
7	A. 27%; B.50%; C. 23%	A. 15%; B.31%; C. 54%	Phụ huynh có phần quan tâm hơn đến con em.
8	A. 47%; B.53%;	A. 19%; B.81%;	Thầy cô cũng đã quan tâm hơn chủ đề này.
9	A. 5%; B.26%; C. 69%	A. 22%; B.65%; C. 13%	Đã tăng tỉ lệ vào việc sử dụng “Group” vào vấn đề học tập.
10	A. 48%; B.52%;	A. 34%; B.66%;	Đã biết điều chỉnh thời gian hợp lí cho trang mạng này.

- Nhận xét: Thông qua kết quả đợt khảo sát lần 3 chúng ta thấy rất rõ các em đã biết điều chỉnh thời gian sử dụng Facebook hợp lý; sử dụng Facebook có mục đích hơn; tự tin, mạnh dạn tham gia các hoạt động xã hội; những mâu thuẫn, xung đột trong các mối quan hệ bạn bè giảm bớt; bố mẹ hiểu và quan tâm hơn; biết cách xử lý các xung đột, mâu thuẫn; Khai thác có hiệu quả như trao đổi bài tập, tài liệu trên Facebook.

Có thể thấy, thời gian và mục đích sử dụng mạng Facebook thay đổi đó là những tín hiệu cho thấy các em đã định hướng được cách sử dụng và có những thay đổi về hành vi ứng xử trong cuộc sống. Cụ thể như sau:

            - Nhận thức đúng đắn hơn về bản chất của Facebook và đưa ra những mục đích cụ thể trong việc sử dụng mạng xã hội.

            - Mối quan hệ bạn bè trong lớp đã cải thiện hơn.

            - Tình trạng đăng những “status” hay “messenger” nói xấu nhau không còn.

            - Tập thể lớp đã cố gắng phát huy những tính năng mà Facebook đem lại như trao đổi học tập, giải trí lành mạnh sau những giờ học căng thẳng,…

            - Thay đổi nhận thức lẫn hành động trong việc sử dụng Facebook. Sử dụng Facebook để trao đổi bài, tài liệu học tập. Facebook được coi như là kênh thông tin phục vụ cho việc ôn tập của học sinh lớp 12.

            - Thời gian sử dụng Facebook không còn nhiều như trước. Trung bình các bạn sử dụng 1 tiếng/ngày, chỉ khi nào cần giải trí mới “online”.

            - Mỗi tập thể lớp, mỗi nhóm bạn đã cùng nhau nỗ lực, thi đua học tập.

            - Mối quan hệ bạn bè trong lớp, trong trường đã được cải thiện. Tình trạng mâu thuẫn, sử dụng Facebook như là công cụ để giải quyết mâu thuẫn giảm bớt.

            - Các hoạt động ngoại khóa được tổ chức ngày càng nhiều thu hút các em học sinh tham gia.

            - Đặc biệt, học sinh lớp 12 đã biết tận dụng các tính năng của Facebook để lưu giữ những khoảnh khắc đẹp nhất của năm cuối cấp.

Có thể nói, sau khi áp dụng các giải pháp vào thực tiễn đã có sự thay đổi rõ rệt. Học sinh đến trường với tâm trạng vui tươi, phấn khởi, tự tin cùng hợp tác, cùng nhau phấn đấu trong học tập. Sức lan tỏa của sự chuyển biến này đã đến tận từng gia đình. Bố mẹ hiểu và quan tâm học sinh hơn. Sau đây là một số hình ảnh thể hiện cho sự chuyển biến này:

Hình 16. Việc sử dụng Facebook đã thay đổi theo chiều hướng tích cực

 

 

Hình 17. Các bạn sử dụng Facebook kết nối với giáo viên trao đổi việc học tập

5. Một số kiến nghị

            Tình bạn đóng vai trò quan trọng trong đời sống tình cảm của học sinh, ảnh hưởng không nhỏ tới mọi mặt đời sống của các bạn đặc biệt về phương diện tính cách, quan điểm sống, kết quả học tập. Bên cạnh những ảnh hưởng tích cực, mối quan hệ bạn bè cũng có ảnh hưởng tiêu cực tới học sinh. Nhằm giúp các bạn học sinh xây dựng được mối quan hệ bạn bè trong sáng, lành mạnh, em đưa ra những kiến nghị sau:

            Về phía gia đình: các bậc cha mẹ và các bậc lớn tuổi nên để cho tình cảm của học sinh được phát triển tự nhiên. Đồng thời nên tôn trọng và tin tưởng con em mình.

            Nhà trường cần xây dựng được bầu không khí lành mạnh tốt đẹp cho học sinh. Hơn nữa, cần tăng cường nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh dưới nhiều hình thức. Coi trọng việc giáo dục đạo đức cũng giúp các bạn nhận thức và có những cách ứng xử đúng đắn trong mối quan hệ bạn bè. Nhà trường cũng cần đưa việc giáo dục kĩ năng sống và giáo dục giới tính vào giảng dạy chính khóa trong nhà trường phổ thông.

            Điều quan trọng giúp các em xây dựng được mối quan hệ bạn bè tốt đẹp, lành mạnh, bền vững rất cần sự kết hợp từ ba phía: gia đình, nhà trường và xã hội.

 

 

 

 

                  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KẾT LUẬN

 

            Hội nhập quốc tế đã tạo điều kiện cho công nghệ thông tin Việt Nam nhanh chóng khắc phục sự tụt hậu và đạt được những thành tựu. Mạng máy tính cũng ngày càng được mở rộng. Và từ đây, các hình thức giải trí trên mạng trở nên phong phú và hiện đại hơn. Năm 2012, là một năm phát triển mạnh mẽ của mạng Facebook.

            Có thể nói, sự ra đời của mạng Facebook đã chứng tỏ tốc độ phát triển của nền khoa học công nghệ thế giới, thể hiện tài năng và trí tuệ của con người. Chúng ta không thể phủ nhận những tiện ích mà Facebook đã đem lại cho con người. Nhưng mặt trái của Facebook cũng gây ra những hiểm họa khôn lường.

            Thông qua nghiên cứu đề tài, tôi đã đưa ra một số giải pháp để phát huy những hiệu quả cũng như hạn chế những tiêu cực thông qua việc sử dụng mạng xã hội Facebook. Một số giải pháp đã mang lại thành công bước đầu nhằm giải quyết tình trạng xung đột, mâu thuẫn trong các mối quan hệ bạn bè, môi trường học tập ngày càng trở nên thân thiện, các bạn tích cực học tập, tình bạn lứa tuổi học sinh ngày càng gắn bó và có ý nghĩa.

            Do đó, đối với lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở, trung học phổ thông bố mẹ hay thầy cô không thể cấm đoán hay ép buộc học sinh ngưng sử dụng Facebook. Thế hệ tuổi trẻ ngày nay luôn đam mê khám phá, học hỏi, đầy nhiệt tình và năng lực. Học sinh tiếp nhận và sử dụng Facebook một cách nhanh chóng đã thể hiện được sự nhạy bén với nền khoa học - công nghệ tiên tiến của thế giới, thể hiện niềm đam mê muốn “tìm hiểu xã hội”. Đó là điều đáng ghi nhận. Chỉ có điều gia đình và nhà trường cần định hướng cho học sinh hiểu đúng bản chất của Facebook để biết sử dụng có mục đích, có hiệu quả. Quan trọng hơn cả, mỗi cá nhân cần phải biết tự giáo dục, tự dưỡng dục mình, sống cởi mở, chân thành với mọi người xung quanh góp phần tạo nên nếp sống sinh hoạt văn hóa, văn minh trong cộng đồng xã hội.

            Hy vọng rằng, với những giải pháp mà tôi nghiên cứu sẽ ngày càng được nhân rộng đối với học sinh các trường Trung học còn lại trên địa bàn Tỉnh KonTum. Tôi mong muốn góp một phần nhỏ bé của mình trong công tác giáo dục đạo đức cho các em do tác động của mạng xã hội. Hướng các em sử dụng Facebook một cách văn minh và tạo nên nếp sống sinh hoạt văn minh khi sử dụng mạng xã hội. Nếu làm được như thế, có lẽ đó cũng chính là điều mà Mark Zuckerberg mong muốn khi lập ra trang mạng xã hội Facebook.

 

 

 

 

 

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Các trang mạng

1. https://news.zing.vn/chan-hoc-sinh-danh-nhau-vi-com-tren-Facebook-the-nao-post639988.html
2. http://soha.vn/xa-hoi/can-day-hoc-sinh-cu-xu-co-van-hoa-tren-Facebook-2013011900011282.htm
3. https://giasutienphong.com.vn/tac-hai-cua-Facebook-voi-hoc-sinh.html
4. https://ngoinhakienthuc.com/tim-hieu-Facebook-la-gi.html
5. http://www.van.vn/tu-van/Facebook-la-gi-va-cach-su-dung-Facebook-nhu-the-nao.html
6. http://nguvan.tuhoctv.com/nghi-luan-xa-hoi/bai-van-nghi-luan/nhung-loi-ich-va-tac-hai-cua-viec-su-dung-Facebook-trong-gioi-tre-hien-nay/